, 
Сарапшылар бензин бағасының не себепті қымбаттағанын айтты
Қазақстанда бензин бағасы қайта өсіп, қоғамдағы алаңдаушылықты күшейтті. Бұл жағдайға қатысты сарпшылардың ойы әртүрлі. Біреулері бұған баға құрылымы себеп болды десе, ал басқалары бағаның өсуі жанармай құю станцияларының өз бетінше шешімі деп санайды.
Бұл туралы exclusive.kz FinReview.info сайтына сілтеме жасап хабарлайды.
Қазақстандық автожанармай құю станцияларында бензин бағасы 2021 жылдың наурыз айынан бастап қымбаттап келеді. Мысалы, Нұр-сұлтан қаласында орта есеппен АИ-92 маркалы ең танымал отынның бағасы қазіргі уақытта литріне 150 теңгеден 180 теңгеге дейін өсті. Бұл ретте соңғы аптада күрт секіріс болды-құны литріне 3-8 теңгеге өсті.
Бензиннің қымбаттауына не себеп?
Жоғары операциялық шығындар;
Соңғы үш жылдағы мұнайдың құны айтарлықтай өсуі;
Компаниялар ішкі нарыққа 20% - дан 50% - ға дейін мұнайды өзіндік құны бойынша, 25-30 АҚШ долл. бір баррель үшін шегінде жеткізді.
Бензин – биржалық өнім. ETS тауар биржасында бензин саудасы орталықтандырылған сауда инфрақұрылымын дамыту және отын-энергетика секторының нарықтық экономикаға көшуі шеңберінде іске қосылды. Бастапқы кезеңде елде өндірілетін бензиннің шамамен 10% - ы биржа арқылы сатылатын болады. Кейіннен оның көлемі 15% -20% - ға дейін ұлғайтылады.
Бензин бағасының қымбаттауына тағы бір себеп – доллар бағамының өсуі. Мұнай өңдеу зауыттарын жаңғырту үшін шетел валютасында қарыз қаражаты тартылды. Тиісінше, егер АҚШ доллары өссе, онда олардың міндеттемелері артады, содан кейін бензин бағасы да өседі.
Мұнай өңдеу зауыттарындағы жөндеу жұмыстары елге бензин тапшылығына қауіп төндіреді. Бұл да бензин бағасының қымбаттауына себеп болып отыр. Атырау МӨЗ-інде жөндеу электр энергиясын жеткізудегі іркілістен басталды, бұл кейбір технологиялық қондырғылардың авариялық тоқтауына алып келді. Тек осы жылдың қаңтар айында зауыт 20-дан астам рет іске қосылды және әр уақытта энергия жеткіліксіз болды.
Нәтижесінде-Қаржы орталығының қатысушылары 2021 жылғы 1 маусымдағы жағдай бойынша 1,6 млрд АҚШ долл. құрады, қаржы технологияларын дамыту, құрылыс, ауыл шаруашылығы, өңдеу өнеркәсібі, туризм. Оның 1,4 млрд АҚШ долл. 2020 және 2021 жылдары тартылды. Бұл көрсеткіштер АХҚО-ның инвестицияларды тартуға және экономика салаларын дамытуға арналған платформа ретінде тиімділігін айқындайтыны сөзсіз. Тиісінше, қаржы орталығы коронакризис салдарынан ұлттық экономиканы қалпына келтірудегі негізгі қаржылық буынға айналады.
